Kredyty dla osób fizycznych

Cechą odróżniającą kredyty konsumpcyjne od innych rodzajów kredytów jest ich konsumpcyjny charakter i osoba kredytobiorcy.¹ Mianem tym zwykło się określać kredyty o charakterze konsumpcyjnym, udzielane osobom fizycznym, czyli gospodarstwom domowym. W krajach Unii Europejskiej kredytobiorca – konsument korzysta z ochrony wynikającej z dyrektyw,² które mają na celu zbliżenie przepisów państw członkowskich w zakresie kredytów konsumpcyjnych. Przyjęte standardy dotyczą obowiązku określania przez bank rocznej stopy oprocentowania i całkowitego kosztu kredytu konsumpcyjnego, prawa odstąpienia kredytobiorcy od umowy w określonym terminie, obniżki odsetek przy wcześniejszej spłacie, niż wynikająca z terminu określonego w planie spłaty.

Z takiej samej ochrony korzystają od niedawna polscy konsumenci, na podstawie Ustawy o kredycie konsumenckim.

Polskie banki udzielają krótko- i średnioterminowych kredytów konsumpcyjnych:

• gotówkowych, gdy kredytobiorca otrzymuje gotówkę bezpośrednio lub za pośrednictwem swego rachunku bankowego,

• bezgotówkowych, które są przekazywane określonemu sprzedawcy na opłacenie zakupywanych przez kredytobiorcę towarów.

Kredyty gotówkowe są zazwyczaj wyżej oprocentowane, a kredytobiorca najczęściej nie deklaruje przeznaczenia kredytu. Przy tej formie banki domagają się pewniejszego zabezpieczenia zwrotności kredytu. Wypłata następuje bezpośrednio po podpisaniu umowy, bez obowiązku przelania go na rachunek bankowy kredytobiorcy. Bank potrąca z wypłaconego kredytu prowizję, a odsetki pobiera ratalnie, łącznie z ratami kapitału.

Ze względu na warunki spłaty rozróżnia się:

• kredyty spłacane jednorazowo

• kredyty spłacane ratami.

Kredyty konsumpcyjne są często jedynym sposobem na spełnienie marzeń, których nie można by zrealizować bez kredytowania.

W potocznym słownictwie pojęcie kredytu i pożyczki pieniężnej są raczej rzadko rozróżniane.

Jako zalety kredytu konsumpcyjnego należy wymienić ich dużo lepszą spłacalność niż kredytów gospodarczych oraz obarczenie stosunkowo niższym ryzykiem ze względu na ich wysokość i znaczne rozproszenie.

Biorąc pod uwagę istotę i funkcje poszczególnych kredytów konsumpcyjnych, można wyodrębnić pewne umowne grupy.

Kredyty na zakup dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku.

Kredyt tego typu jest przeznaczony na nabycie samochodów, mebli, sprzętu gospodarstwa domowego, sprzętu turystycznego bądź elektronicznego, usług turystycznych.

Kredyty na te cele udzielane są najczęściej osobom, które nabyły określone dobro w tzw. Systemie sprzedaży ratalnej.³

Od kredytobiorcy jest zazwyczaj wymagany udział własny. Różnica między wkładem własnym a ceną nabycia towaru jest finansowana kredytem. Kwota kredytu jest przekazywana bezgotówkowo na rachunek sprzedawcy. Zabezpieczeniem kredytu ratalnego są najczęściej udokumentowane dochody kredytobiorcy i poręczycieli, przy czym ważne jest ustalenie ich tożsamości. Praktykuje się wymóg przedstawienia przez kredytobiorcę dwóch dokumentów stwierdzających jego tożsamość.

Pożyczki pieniężne.

Są one udzielane przez banki bez określonego celu, a banki nie kontrolują, w jaki sposób i na jakie cele pieniądze zostaną wydane. W związku z tym w stosunku do pożyczek banki wykazują daleko idącą ostrożność, dokonując selekcji potencjalnych klientów oraz rozwagę przy doborze zabezpieczenia ich spłaty. Niektóre banki nawet z góry wykluczają określony krąg osób z możliwości ubiegania się o pożyczkę ( np. bezrobotni, przebywający na urlopie wychowawczym, zadłużenie w innych bankach, w wieku poborowym, przeciwko którym toczy się postępowanie egzekucyjne ).⁴

Banki najchętniej udzielają pożyczek pieniężnych posiadaczom rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych. Możliwość udzielenie kredytu uzależniają od minimalnego okresu posiadania tego rachunku, od regularnych wpływów na rachunek z tytułu wynagrodzenia z zakładu pracy lub renty bądź emerytury z organu rentowego.

Pożyczki dla posiadaczy tych rachunków uważane są za w miarę bezpieczne, gdyż udzielane są stałym, dobrze znanym klientom banku, legitymującym się systematycznymi wpływami ze stałego źródła utrzymania.

Pożyczki lombardowe

W istocie swej nie różnią się od klasycznych pożyczek pieniężnych dla ludności. Różnica sprowadza się jedynie do sposobu zabezpieczenia pożyczki, to jest ustanowienia na rzecz banku zastawu.

Przyznana pożyczka nie wynosi na ogół więcej niż 50 – 60% wartości zastawionych przedmiotów, oszacowanych przez rzeczoznawców. Przedmiotem zastawu pożyczki lombardowej mogą być prawa wynikające z papierów wartościowych oraz bankowe lokaty terminowe.

Pożyczki udzielane są przeważnie na krótki okres ( od 7 dni do 3 miesięcy ), a ich oprocentowanie należy z reguły do najwyższych stosowanych w danym banku. Równolegle z umową pożyczki zawierana jest umowa o ustanowieniu zastawu. Na jej podstawie przedmiot zastawu zostaje przejęty przez bank.

Kredyty mieszkaniowe

Kredyt mieszkaniowy jest udzielany osobom fizycznym na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych.

Warunki udzielania kredytów na cele mieszkaniowe, zawarte w ofertach poszczególnych banków są do siebie na ogół zbliżone.

Można wskazać na pewne jednolite tendencje, jak i odrębności, występujące w tej dziedzinie, a mianowicie:

• kredyty mogą finansować powstanie nowej substancji mieszkaniowej, jak i transakcje na wtórnym rynku mieszkaniowym

• najczęściej spotykaną formą zabezpieczenia spłaty kredytu jest wpis hipoteczny na finansowanej nieruchomości

• minimalny wkład własny kredytobiorcy waha się w granicach od 20% do 40% kosztów inwestycji

• bardzo zróżnicowany okres kredytowania w niektórych bankach nawet do 30 lat

• dominują spłaty kredytów i odsetek w okresach miesięcznych, odosobnione są przypadki stosowania systemu odraczania spłaty części należności polegającej na dopisywaniu do kapitału nie spłaconych w terminie odsetek.

 

Przypisy: